Vitamine D en Corona?

Een uitgebalanceerd dieet met voldoende vitamines en mineralen helpt het immuunsysteem goed te functioneren, maar geen enkel dieet of supplement kan het zo’n boost geven dat je een bepaalde infectie, zoals corona, voorkomt. Toch verschijnen er de laatste weken steeds meer publicaties die de werking van vitamine D en corona bespreken.

Van een aantal vitamines en mineralen is bewezen dat ze verband houden met de goede werking van het immuunsysteem, zoals vitamine A, B6, B12, C en D en de mineralen koper, ijzer, selenium en zink. Ze kunnen in voldoende hoeveelheden worden geconsumeerd via een gevarieerd dieet. Maar dit betreft een generieke uitspraak en gaat uit van de hypothese dat iedereen voldoende gevarieerd eet. Tenminste kun je je vitaminenstatus laten testen om te weten hoe je ervoor staat. Testen worden onder aan dit artikel vermeld.

Vitamine D tekorten in een kort overzicht volgens een onderzoek gepubliceerd in het Nederlands tijdschrift voor geneeskunde in 2015:

In de winter komt vitamine D-deficiëntie veel voor in Nederland: bij 58,8% van de deelnemers was de vitamine D-concentratie < 50 nmol/l en bij 29,9% < 30 nmol/l. Maar ook in de zomer was dit het geval: 35,4% had een concentratie < 50 nmol/l en 11,6% < 30 nmol/l. Ook bij mensen onder de 50 jaar kwam een vitamine D-concentratie van < 30 nmol/l veel voor (vrouwen: 28,2%; mannen: 38,2%). Van alle vrouwen boven de 70 jaar had 55,1% ’s zomers een concentratie van < 50 nmol/l en 25,4% zelfs < 30 nmol/l.

Hoe kunnen vitamine D tekorten ontstaan? Het wordt niet alleen met voedsel ingenomen, maar wordt ook onder invloed van zonlicht in de huid aangemaakt. De conversie is minder efficiënt in de huid van ouderen of mensen met een donkere huid. En degenen die niet veel naar buiten komen en weinig zon op hun huid laten schijnen, bijvoorbeeld door de lockdown, kunnen ook minder produceren. Vitamine D wordt alleen in voldoende mate aangemaakt als er geen zonnebrandcrèmes gebruikt worden. Iets wat veel mensen vergeten. Veel mensen over de hele wereld hebben een vitamine D-tekort of hebben een suboptimale D-status.

Met vitamine D minder kans op overlijden

Hoewel de inname van extra vitamine D COVID-19 niet zal voorkomen, tonen verschillende klinische onderzoeken nu aan dat vitamine D-tekort gepaard gaat met ernstige complicaties bij patiënten die besmet zijn met het coronavirus, waaronder een hoger risico op overlijden. Eerder onderzoek, vóór de coronapandemie, toonde aan dat vitamine D-tekort een biomarker is voor het risico op sepsis. D zou kunnen bijdragen aan het verlagen van het risico op overlijden door infecties.

Uit recente studies die tijdens de Corona pandemie in maart en april 2020 in Spanje zijn gehouden, blijkt dat patiënten met een vitamine D tekort 117 keer méér kans hebben te overlijden dan patiënten die geen te kort hebben. De patiënten die geen vitamine D tekorten hadden 2% kans op na ziekenhuisopname naar de IC te moeten gaan, terwijl patiënten met vitamine D tekorten 50% kans hadden in de IC opgenomen te worden

De conclusie is dat vitamine D niet een infectie met COVID-19 tegengaat, maar wel overtuigend het verloop van de de ziekte bepaald. Het aantal sterfgevallen lag bij patiënten zonder vitamine D tekorten beduidend lager.

Bescherming tegen luchtweginfecties

Een overzichtsstudie heeft aangetoond dat vitamine D-supplementen een beschermend effect kunnen hebben bij mensen met acute luchtweginfecties, in alle leeftijdsgroepen, vooral als er eerst sprake was van een vitamine D tekort. Van vitamine D is bekend dat het de immuunrespons van witte bloedcellen moduleert om een overreactie op ontsteking te voorkomen. Zo onstaat er geen zogenaamde cytokinestorm, een overreactie van het immuunsysteem, die bij mensen met infecties schade aan de luchtwegen of longen kan veroorzaken.

Vitamine D suppletie absolute noodzaak

Vitamine D en de zon hebben een bepalende en modulerende invloed op het immuunsysteem.

Streef naar vitamine D-serumniveaus tussen 50 en 90 nmol/L

Doe dit dagelijks:

1. Zorg dagelijks voor vitamine D-suppletie 4000-5000 I.U.
2. Dit komt overeen met een inname van 100 tot 125 mcg per dag
3. Onderneem dagelijks een buitenlucht activiteit (sport, wandelen) voor een portie extra zon 10 – 15 min.

Vitamine D tekort testen

Hoeveel vitamine D heb ik nodig om mijn tekorten aan te vullen??

Het antwoord op deze vraag is voor iedere persoon anders en hangt af van de persoonlijke behoefte (of tekorten) aan micronutriënten die een rol spelen bij een vitamine D tekort. Er zijn 2 testen die je hierover inzicht kunnen geven of er in jou specifieke situatie sprake is van tekorten aan micronutriënten bij een vitamine D tekort:

• Bloedtest vitamine D

Voor vragen kun je gebruik maken van het gratis telefonisch consult (15 min).

Literatuur

1. Webb AR. Who, what, where and when-influences on cutaneous vitamin D synthesis. Prog Biophys Mol Biol. 2006;92:17-25. doi:10.1016/j.pbiomolbio.2006.02.004. Medline
2. Webb AR, Kline L, Holick MF. Influence of season and latitude on the cutaneous synthesis of vitamin D3: exposure to winter sunlight in Boston and Edmonton will not promote vitamin D3 synthesis in human skin. J Clin Endocrinol Metab. 1988;67:373-8. doi:10.1210/jcem-67-2-373. Medline
3. Bischoff-Ferrari HA. ‘Vitamin D – why does it matter?’ – defining vitamin D deficiency and its prevalence. Scand J Clin Lab Invest Suppl. 2012;243:3-6 Medline.
4. Bischoff-Ferrari HA. Optimal serum 25-hydroxyvitamin D levels for multiple health outcomes. Adv Exp Med Biol. 2008;624:55-71. doi:10.1007/978-0-387-77574-6_5. Medline
5. Lips P. Vitamin D deficiency and secondary hyperparathyroidism in the elderly: consequences for bone loss and fractures and therapeutic implications. Endocr Rev. 2001;22:477-501. doi:10.1210/edrv.22.4.0437. Medline
6. Lips P. Vitamine D-deficiëntie en secundaire hyperparathyreoidie bij ouderen: diagnostiek en consequenties Ned Tijdschr Klin Chem 2000;25:314-16.
7. Bischoff-Ferrari H. Health effects of vitamin D. Dermatol Ther. 2010;23:23-30. doi:10.1111/j.1529-8019.2009.01288.x. Medline
8. Gezondheidsraad. Evaluatie van de voedingsnormen voor vitamine D. Den Haag: Gezondheidsraad, 2012:1-150.
9. Grootjans-Geerts I. Hypovitaminose D: een versluierde diagnose. Ned Tijdschr Geneeskd. 2001;145:2057-60.
10. Wielders JP, van Dormaël PD, Eskes PF, Duk MJ. Ernstige vitamine D-deficiëntie bij ruim de helft van de niet-westerse allochtone zwangeren en hun pasgeborene. Ned Tijdschr Geneeskd. 2006;150:495-9 Medline.
11. van Schoor NM, Knol DL, Deeg DJ, Peters FP, Heijboer AC, Lips P. Longitudinal changes and seasonal variations in serum 25-hydroxyvitamin D levels in different age groups: results of the Longitudinal Aging Study Amsterdam. Osteoporos Int. 2014;25:1483-91 Medline.
12. KNMI. Jaaroverzicht van het weer in Nederland 2010. De Bilt: KNMI; 2010. p. 10.
13. KNMI. Jaaroverzicht van het weer in Nederland 2011. De Bilt: KNMI; 2011. p. 10.
14. KNMI. Jaaroverzicht van het weer in Nederland 2012. De Bilt: KNMI; 2012. p. 10.
15. Ross CA, Taylor CL, Yaktine AL, Del Valle HB. Institute of Medicine 2010. Dietary Reference Intakes for Calcium and Vitamin D. ISBN: 0-309-16395-1.
16. German Nutrition Society. New reference values for vitamin D. Ann Nutr Metab. 2012;60:241-6. doi:10.1159/000337547. Medline
17. Muskiet FAJ, Van der Veer E. Vitamine D: waar liggen de grenzen van deficiëntie, adequate status en toxiciteit? Ned Tijdschr Klin Chem Labgeneesk. 2007;32:150-8.
18. Wielders JPM, Muskiet FAJ, van de Wiel A. Nieuw licht op vitamine D. Herwaardering van een essentieel prohormoon. Ned Tijdschr Geneeskd. 2010;154:A1810 Medline.
19. Kupferschmidt K. Uncertain verdict as vitamin D goes on trial. Science. 2012;337:1476-8. doi:10.1126/science.337.6101.1476. Medline
20. Bolland MJ, Grey A, Gamble GD, Reid IR. The effect of vitamin D supplementation on skeletal, vascular, or cancer outcomes: a trial sequential meta-analysis. Lancet Diabetes Endocrinol. 2014;2:307-20. doi:10.1016/S2213-8587(13)70212-2. Medline
21. Bischoff-Ferrari HA, Orav EJ, Willett WC, Dawson-Hughes B. The effect of vitamin D supplementation on skeletal, vascular, or cancer outcomes. Lancet Diabetes Endocrinol. 2014;2:363-4. doi:10.1016/S2213-8587(14)70096-8. Medline
22. Bruyère O, Cavalier E, Souberbielle JC, et al. Effects of vitamin D in the elderly population: current status and perspectives. Arch Public Health. 2014;72:32. doi:10.1186/2049-3258-72-32. Medline
23. Kaufman HW, Niles JK, [..], MF Holick . SARS-CoV-2 positivity rates associated with circulating 25-hydroxyvitamin D levels. PLoS One 2020; 15(9):e0239252
24. 2. Meltzer DO, Best TJ, [..],Zhang H, et al. Association of Vitamin D Status and Other Clinical Characteristics With COVID-19 Test Results. JAMA Netw Open 2020; 3(9):e2019722
25. 3. Iddir M, Brito A, [..], Bohn T. Strengthening the Immune System and Reducing Inflammation and Oxidative Stress through Diet and Nutrition: Considerations during the COVID-19 Crisis. Nutrients 2020; 12(6):1562
26. 4. Hancocks N. COVID-19: Scientists raise the vitamin D alarm. Nutraingredients.com, 2 oktober, 2020

Gerelateerde artikelen

• Implementatie van het vitamine D-adviesOPENZORGEVELIEN SOHL
• Vitamine D: wat moeten we er mee?OPENCOMMENTAARPATRICK J. E. BINDELS